യാത്രാവിവരണം

രാവിലെ അഞ്ചുമണിക്കുതന്നെ 'നേരം വെളുത്തു.' ഞാനും ജയകുമാറും പാക്കിംഗ് തലേന്നു രാത്രി തന്നെ പൂര്‍ത്തിയാക്കിയിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് ഗീതാഞ്ജലിയുടെ വിശാലമായ മുറ്റത്ത് നടക്കാനിറങ്ങി. ഭീമസേനന്‍ ദ്രൗപദിയ്ക്ക് കല്യാണസൗഗന്ധികം സമ്മാനിച്ചതുപോലെ...

പന്ത്രണ്ട് ഏക്കര്‍ സ്ഥലത്ത് പരന്നുകിടക്കുന്ന ഹെറിറ്റേജ് പാര്‍ക്ക് കണ്ടാല്‍ ത്രിപുരയിലെ പ്രധാന സ്ഥലങ്ങളൊക്കെ കണ്ടതു പോലെയാകും. പ്രധാനപ്പെട്ട ''ടൂറിസ്റ്റ് സ്‌പോട്ടു''കളുടെ മിനി പതിപ്പുകള്‍ ഇവിടെ നിര്‍മ്മിച്ചുവച്ചിട്ടുണ്ട്. രാജ്ഭവന്‍,...

അഗര്‍ത്തലയില്‍ നിന്നും 53 കി.മീറ്റര്‍ ദൂരെയാണ് നീര്‍മഹല്‍കൊട്ടാരം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. പേരു കേട്ടപ്പോള്‍ തന്നെ മനസ്സിലായിക്കാണും, ഇത് ജലത്തിനു നടുവിലായി പണിത കൊട്ടാരമാണെന്ന്. ഇന്ത്യയില്‍ ഇത്തരത്തിലുള്ള രണ്ടുകൊട്ടാരങ്ങളാണുള്ളത്, ഒന്ന്...

(2022 നവംബര്‍ 24) ''അറിഞ്ഞുവോ? ലീലാമ്മട്ടീച്ചര്‍ക്കും ഒഴിയ്ക്കല് കലശലാത്രേ!'' ''ഉവ്വോ, ഞാന്‍ ഇന്നലെ രാത്രി ഉറങ്ങീട്ടന്നില്യ.'' ''വേണൂനും വയറുവേദനയാത്രെ. ഡോക്ടറ് മരുന്നു കൊടുത്തു.'' ''ഇന്നലെ കഴിച്ച സാലഡാവും...

ത്രിപുരസുന്ദരീ ദര്‍ശന ലഹരി തൃഭുവന സൗന്ദര്യലഹരി - ലഹരീ - സൗന്ദര്യലഹരീ ആദികാരണ കാരണി അദ്വൈത മന്ത്ര വിഹാരിണി ആനന്ദ നന്ദന വാസിനി അംബികേ ജഗദംബികേ മാനസ...

നാലാം ദിവസമായ മാര്‍ച്ച് 31 വ്യാഴാഴ്ച രാവിലെ 7 മണിയോടെ അഞ്ച് ടെമ്പോ വാഹനങ്ങളിലായി വിന്ധ്യാചല യാത്രയ്ക്കു പുറപ്പെട്ടു. മഹിഷാസുരവധം നടന്ന പര്‍വ്വതമാണ് വിന്ധ്യാചലം. യാത്രാമദ്ധ്യേ ലാല്‍ഭൈരവ...

മൂന്നാം ദിവസമായ മാര്‍ച്ച് 30 ബുധനാഴ്ച രാവിലെയായിരുന്നു പിതൃതര്‍പ്പണം. ശിവാല ഘാട്ട് ആണ് അതിനുള്ള വേദി. രാവിലെ 5 മണിക്ക് കുളിച്ചു ശുദ്ധിയായി ശിവാല ഘാട്ടിലെത്തി. താമസസ്ഥലത്തുനിന്നും...

വൈകിട്ട് 3 മണിക്ക് എല്ലാവരും ഹോട്ടല്‍ ലോബിയില്‍ ഒത്തുകൂടി അവിടെ നിന്നും ലോലാര്‍ക് കുണ്ഡ് എന്ന സ്ഥലത്തേക്കാണ് പോയത്. ലോലാര്‍ക് എന്നാല്‍ ലോലനായ അര്‍ക്കന്‍, സൂര്യന്‍ തന്റെ...

ആദിപരാശക്തിയായ അമ്മയുടെ അരികിലേക്ക്-അക്ഷരാത്മികതയുടെ തിരുമുറ്റമായ ശ്രീ കൊല്ലൂര്‍ മൂകാംബിക ദേവീക്ഷേത്ര സന്നിധിയിലേക്ക്- എല്ലാ വര്‍ഷവും മുടങ്ങാതെ യാത്ര പോയിതുടങ്ങിയിട്ട് ഇപ്പോള്‍ ഏകദേശം ഒരു പതിറ്റാണ്ടിലേറെ കാലമായിട്ടുണ്ടാവണം. എന്നിട്ടും...

ഉത്തരഭാരതത്തിലെ ഉത്തര്‍പ്രദേശ് സംസ്ഥാനത്തില്‍ വാരണാസി അഥവാ ബനാറസ് എന്നറിയപ്പെടുന്ന നഗരമാണ് പുണ്യ പുരാതനമായ കാശി. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പൗരാണികമായ നഗരം. ലോകത്തിന്റെ മറ്റൊരുഭാഗത്തും നാഗരികത തൊട്ടുതീണ്ടാത്ത കാലത്തു...

ഉദയഗിരിയും ഖണ്ഡഗിരിയും ജൈന മതത്തിന്റെ തിരുശേഷിപ്പുകളാണെങ്കില്‍ ഇനി കാണാന്‍ പോകുന്നത് ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സ്വാധീനശക്തികള്‍ വെളിവാക്കുന്ന ധൗളി കലിംഗയാണ്. ഭുവനേശ്വറില്‍ നിന്നും ഏതാണ്ട് എട്ടുകിലോ മീറ്റര്‍ തെക്കു മാറി...

പുരിയില്‍ നിന്നും ഒഡീഷയുടെ തലസ്ഥാനമായ ഭുവനേശ്വറിലേക്ക് രാത്രി തന്നെ എത്തിച്ചേര്‍ന്നു. അവിടെ റെയില്‍വെ സ്റ്റേഷനില്‍ സുമന്ത് പാണ്ഡേ കാത്തുനില്‍ക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു. മഞ്ചേശ്വര്‍ ഇന്റസ്ട്രിയല്‍ എസ്റ്റേറ്റിനടുത്തുള്ള സേവാ കേന്ദ്രത്തിലായിരുന്നു ഞങ്ങളുടെ...

കൊണാര്‍ക്ക് എന്ന സ്ഥലനാമം സൂര്യന്റെ അര്‍ക്കന്‍ എന്ന പര്യായ ശബ്ദത്തില്‍ നിന്നും ഉരുത്തിരിഞ്ഞു എന്നാണ് പൊതു വിശ്വാസം. സൂര്യക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിര്‍മ്മാണ കാലഘട്ടമായി കണക്കാക്കിയിരിക്കുന്നത് പതിമൂന്നാം നൂറ്റാണ്ടാണ്. എ.ഡി....

വെളുപ്പിന് തന്നെ കൊണാര്‍ക്ക് സൂര്യക്ഷേത്രം കാണാന്‍ പോകാമെന്ന ധാരണയിലാണ് ഉറങ്ങാന്‍ കിടന്നത്. സാധാരണ രാവിലെ നാലു മണിക്ക് എഴുന്നേല്‍ക്കുന്ന ഞാന്‍ യാത്രാക്ഷീണം കൊണ്ട് അല്പം കൂടുതല്‍ ഉറങ്ങിപ്പോയെങ്കിലും...

ജഗന്നാഥ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുഖ്യ കവാടം സിംഹ ദ്വാരം എന്ന പേരിലാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. കവാടത്തിന്റെ ഇരുഭാഗങ്ങളിലും ശിലാ നിര്‍മ്മിതമായ ഒഡീഷ ശില്പ ശൈലിയിലുള്ള രണ്ട് സിംഹങ്ങള്‍ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. ശ്രീലങ്കയിലെ...

ബോട്ട് സാവധാനം മറുകരയില്‍ കടലിനോട് ചേര്‍ന്നു കിടക്കുന്ന ഒരു ദ്വീപിനോട് അടുക്കുകയാണ്. മറ്റ് ചില ബോട്ടുകളും അവിടെ അടുത്തിട്ടുണ്ട്. ആഹാരം കഴിക്കാനുള്ള ഇടത്താവളമാണിത്. രാജന്‍ഐലന്റെന്നാണ് ഈ ദ്വീപിന്റെ...

അടുത്ത ദിവസം രാവിലെ കണ്ണ് തുറന്നത് ഒഡീഷയിലാണ്. ട്രെയിന്‍ ജനാലയിലൂടെ പുറത്തേയ്ക്ക് നോക്കുമ്പോള്‍ കണ്ട കാഴ്ചകള്‍ അവിശ്വസനീയമായി തോന്നി. കാരണം വിശാലമായ പാടങ്ങളും കുളങ്ങളും പാടവരമ്പില്‍ കുട...

റായ്പൂര്‍ സത്യത്തില്‍ ഒരു മുനിസിപ്പാലിറ്റി മാത്രമാണ്. പക്ഷെ വൃത്തിയുടെയും വെടിപ്പിന്റെയും കാര്യത്തില്‍ ഈ നഗരം മറ്റ് നഗരങ്ങള്‍ക്ക് മാതൃകയാണ്. നഗരം പിന്നിട്ടതോടെ പരന്ന പാടങ്ങളും കൃഷിഭൂമിയും കണ്ടു...

ചൈനയുടെ ജൈവായുധപ്പുരയായ വുഹാനില്‍ നിന്നും യാത്രയാരംഭിച്ച ഒരു കുഞ്ഞന്‍ വൈറസ് ലോകം കണ്ടുതുടങ്ങിയതോടെയാണ് മനുഷ്യന് അവന്റെ സഞ്ചാരങ്ങള്‍ അവസാനിപ്പിച്ച് വീടിനുള്ളില്‍ അടച്ചിരിക്കേണ്ടിവന്നത്. യാത്രകളെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നവരെ സംബന്ധിച്ച് രണ്ട്...

ഭാരതഭൂമിയില്‍ പുല്ലായി പിറക്കുന്നത് പോലും പരമപുണ്യമാണെന്ന് പൂന്താനം പാടിയിട്ടുണ്ട്. ഭാരതഭൂമിയില്‍ ജനിച്ചാല്‍ അഞ്ച് കാര്യങ്ങള്‍ അനിവാര്യമാണെന്ന് പഴമൊഴിയുണ്ട്. രാമായണം പാരായണം ചെയ്യണം, ഭഗവത്ഗീത പഠിക്കണം, ഭാഗവതം കേള്‍ക്കണം,...

തിരുപ്പതി കഴിഞ്ഞാല്‍ ദിവസവും ഏറ്റവും അധികം ഭക്ത ജനങ്ങള്‍ ദര്‍ശനം നടത്തുന്ന ഭാരതത്തിലെ അതിവിശിഷ്ടമായ ക്ഷേത്രമാണ് മാതാ വൈഷ്‌ണോദേവി ക്ഷേത്രം, കത്ര. ഞാന്‍ താമസിക്കുന്ന സ്ഥലത്തു നിന്നു...

''സ്വാതന്ത്ര്യം എന്റെ ജന്മാവകാശമാണ്, അത് ഞാന്‍ നേടുക തന്നെ ചെയ്യും'' എന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും അതിനുവേണ്ടി പദ്ധതികള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും നിലപാടുകളില്‍ ഉറച്ചുനിന്ന് പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്ത മഹാനായ സ്വാതന്ത്ര്യ...

പാരീസ് നഗരം വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ പറുദീസയാണ്. രാജ്യത്തിനകത്തു നിന്നും വിദേശങ്ങളില്‍ നിന്നുമായി ലക്ഷക്കണക്കിന് സഞ്ചാരികള്‍ നഗരം സന്ദര്‍ശിക്കുന്നു. ടൂറിസം പ്രധാന വരുമാനമാണ്. ഇതില്‍ പ്രത്യേക അത്ഭുതങ്ങളൊന്നുമില്ല. സര്‍ക്കാരും ജനങ്ങളും...

കൊറോണ എന്ന പേരിന് സമീപകാലത്ത് ഉണ്ടായ കുപ്രസിദ്ധി വളരെ വലുതാണ്. അമേരിക്കയിലെ കാലിഫോര്‍ണിയയിലെ ലോസ് ഏഞ്ചലസിന് സമീപമുള്ള 'കൊറോണ' എന്ന സ്ഥലത്തെക്കുറിച്ചും അവിടുത്തെ ക്ഷേത്ര മാഹാത്മ്യത്തെക്കുറിച്ചുമാണ് ഇവിടെ...

യാത്ര-മയില്‍പ്പീലിക്കൂട്ടം കേരളഗാന്ധി കേളപ്പജിയുടെ ജന്മംകൊണ്ട് പുണ്യമായി തീര്‍ന്ന മുചുകുന്നിലേക്കായിരുന്നു ഞങ്ങളുടെ ഈ വര്‍ഷത്തെ യാത്ര. മഹാത്മജിയെ ഞങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കിയത് കെ.കേളപ്പനിലൂടെയാണെന്നായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമകാലീനരായ പലരും പറഞ്ഞത്. സ്വാതന്ത്ര്യ...

വിസ്മയങ്ങളുടെ മഹാനദിയാണ് ബ്രഹ്‌മപുത്ര. ബ്രഹ്‌മാവിന്റേയും അമോഘയുടേയും പുത്രനാണ് ബ്രഹ്‌മപുത്ര. പുരുഷനാമമുള്ള നദി. നദീഡോള്‍ഫിനുകള്‍ വസിക്കുന്നു എന്ന അപൂര്‍വ്വതയും ഈ നദിക്ക് സ്വന്തം. നദീ ദ്വീപുകളുടേയും തുരുത്തുകളുടേയും ബാഹുല്യവും...

സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന്റെ അമൃതോത്സവം കൊണ്ടാടുന്ന വേളയില്‍ ഒരു വീരയോദ്ധാവിന് അര്‍ഹിക്കുന്ന അംഗീകാരമാണ് രാഷ്ട്രം സമ്മാനിച്ചത്. ഇന്ത്യാ മഹാരാജ്യത്തിന്റെ ഭാഗമായ അന്തമാന്‍-നിക്കോബാര്‍ ദ്വീപ് സമൂഹത്തിലെ 'റോസ് ഐലന്റി'ന് നേതാജി സുഭാഷ്...

1996 ~ഒക്‌ടോബര്‍ മാസം 17-ാം തീയതി ഗുജറാത്തിലെ സോമനാഥ ക്ഷേത്രം സന്ദര്‍ശിക്കുവാന്‍ എനിക്കിടയായി. ഞാന്‍ സുപ്രിംകോടതി ജഡ്ജി ആയിക്കഴിഞ്ഞ് ചില സംസ്ഥാനങ്ങളില്‍ അവിടങ്ങളിലെ ഗവണ്‍മെന്റിന്റെ അതിഥിയായി പോകാന്‍...

നനുത്ത പക്ഷിത്തൂവല്‍ പോലെ മൃദുലമായ ഒരനുഭവമായിരുന്നു അത്. പുലരി വിരിയും മുമ്പ് തമിഴ്‌നാട്ടിലെ നാങ്കുനേരിയില്‍ നിന്ന് മുല്ലൈക്കരൈപ്പട്ടിയിലൂടെ പക്ഷികളുടെ സ്വന്തം ഗ്രാമമായ കൂന്തങ്കുളത്തേക്ക് ഒരു യാത്ര. ഇരുവശവും...

'അസ്ത്യുത്തരസ്യാംദിശി ദേവതാത്മാ ഹിമാലയോ നാമ നഗാധിരാജ' റീകോങ്പിയോയില്‍ നിന്ന് മൂവായിരം അടിയോളം കുത്തനെ കയറി കല്പ നഗരത്തില്‍ എത്തി. പതിനായിരക്കണക്കിന് അടി ഉയരമുള്ള മഞ്ഞുമൂടിയ കൊടുമുടികളാല്‍ ചുറ്റപ്പെട്ടുകിടക്കുന്ന...