ധനുരാസനം (യോഗപദ്ധതി 3)

പണ്ടുകാലത്ത് ആത്മരക്ഷയ്ക്കും ലോക രക്ഷയ്ക്കും ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന ആയുധമാണ് വില്ലും അമ്പും. രാത്രിയില്‍ കിടക്കുമ്പോള്‍ ദുഃസ്വപ്നവും ഭയവുമകറ്റാന്‍ ചൊല്ലുന്ന ഒരു ശ്ലോകമുണ്ട്.

അഗ്രത: പൃഷ്ഠതശ്ചൈവ
പാര്‍ശ്വതോസ്തു മഹാബലൗ
ആകര്‍ണപൂര്‍ണ ധന്വാനൗ
രക്ഷേതാം രാമലക്ഷ്മണൗ

(മുന്നിലും പിന്നിലും പാര്‍ശ്വങ്ങളിലും മഹാബലവാന്മാരായ, വില്ലു കുലച്ചു നില്ക്കുന്ന രാമലക്ഷ്മണന്മാര്‍ എന്നെ രക്ഷിക്കട്ടെ)

പ്രസാര്യ പാദൗ ഭുവി ദണ്ഡരൂപൗ
കരൗ ച പൃഷ്‌ഠേ ധൃതപാദയുഗ്മം
കൃത്വാ ധനുര്‍വത് പരിവര്‍തിതാംഗം
നിഗദ്യതേ വൈ ധനുരാസനം തത്.
(ഘേരണ്ഡ സംഹിത – 2 – 19 )

(ഭൂമിയില്‍ കമിഴ്ന്നു കിടന്ന് കൈകള്‍ കൊണ്ട് പിന്‍ഭാഗത്തു കൂടി കാലുകള്‍ പിടിക്കുക. വില്ലുപോലിരിക്കുന്ന ഇതിനെ ധനുരാസനം എന്നു പറയുന്നു.)

ചെയ്യുന്ന വിധം
കമിഴ്ന്നു കിടക്കുക. കാലുകള്‍ മടക്കി പിന്നില്‍ ഉയര്‍ത്തുക. ശ്വാസമെടുത്തുകൊണ്ട് കൈകള്‍ പിന്നില്‍ ഉയര്‍ത്തി കാലിന്റെ ഞെരിയാണിയുടെ ഭാഗത്തു പിടിക്കുക. കാലുകള്‍ പിന്നോട്ടു വലിച്ചുകൊണ്ട് തല ഉയര്‍ത്തുക.
വയറിന്റെ ഭാഗം നിലത്തു പതിഞ്ഞിരിക്കും. ശരീരത്തിന്റെ ഭാരം മുഴുവന്‍ വയറിലായിരിക്കും. തല കഴിയുന്നത്രയും പിറകോട്ട് കൊണ്ടു പോകാം. അല്പസമയം ഇതേ സ്ഥിതിയില്‍ നിന്ന ശേഷം തിരിച്ചു വരാം.

ഗുണങ്ങള്‍
ഉദര പേശികള്‍ക്ക് ഒരു തടവല്‍ സുഖം ലഭിക്കും. ഉദര ഭാഗത്തുള്ള വിവിധ ഗ്രന്ഥികളൊക്കെ ഊര്‍ജിതമാവും. ദഹനശക്തി വര്‍ദ്ധിക്കും. നട്ടെല്ലിന് വഴക്കമുണ്ടാവും. ഭുജംഗാസനത്തിന്റെയും ശലഭാസനത്തിന്റെയും ചേര്‍ന്നുള്ള ഗുണം ലഭിക്കും. സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ആര്‍ത്തവ സംബന്ധമായ സങ്കീര്‍ണതകള്‍ക്ക് ശമനമുണ്ടാവും.