ന്യൂഡല്ഹി: ലിംഗസമത്വം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനും ഭാരതത്തിന്റെ പുരാതന വിദ്യാഭ്യാസ ധാർമ്മികതയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്നതിനും ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള ഒരു സുപ്രധാന നീക്കത്തിൽ ജവഹർലാൽ നെഹ്റു സർവകലാശാല വൈസ് ചാൻസലറുടെ , ദീർഘകാലമായി നിലനിൽക്കുന്ന ഹിന്ദി പദവിയായ ‘കുലപതി’ എന്ന പദത്തിന് പകരമായി ‘കുലഗുരു’ എന്ന പദം ഔദ്യോഗികമായി സ്വീകരിച്ചു.
ജെഎൻയു വൈസ് ചാൻസലർ പ്രൊഫസർ Santishree Dhulipudi Pandit ആണ് ഈ മാറ്റത്തിന് നേതൃത്വം നൽകിയത്. ബിരുദ സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാ അക്കാദമിക്, ഔദ്യോഗിക രേഖകളിലും പുതിയ തലക്കെട്ട് ഇനി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുമെന്ന് സർവകലാശാല ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറഞ്ഞു.
ഈ വർഷം ആദ്യം ഒരു executive counsil യോഗത്തിലാണ് ‘കുലഗുരു’ എന്ന പദം അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം മുന്നോട്ടുവച്ചത്. അതിനുശേഷം ഇതിന് ഔദ്യോഗിക അംഗീകാരം ലഭിച്ചു,
ഭാരതത്തിന്റെ ഗുരു-ശിഷ്യ പാരമ്പര്യത്തിൽ വേരൂന്നിയ ‘കുലഗുരു’ എന്ന പദം ലിംഗനീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതും ആശയപരമായി ഉചിതവുമാണെന്ന് മാധ്യമങ്ങളോട് സംസാരിച്ച പ്രൊഫസർ പണ്ഡിറ്റ് പറഞ്ഞു. വൈസ് ചാൻസലറുടെ പങ്ക് ഭരണപരമായ പങ്ക് മാത്രമല്ല, academic മേഖലയിൽ തുല്യരിൽ ഒന്നാമൻ എന്ന നിലയിൽ മാര്ഗ്ഗദര്ശിയുടേതുമാണ്. ഒരു വിസിക്ക് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ പേര് കുലഗുരു ആണെന്നും, അത് ലിംഗഭേദമില്ലാതെയാണ് പ്രവർത്തിക്കുന്നതെന്നും അവർ ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.
ജെഎൻയുവിന്റെ ആദ്യ വനിതാ വൈസ് ചാൻസലറായി 2022 ലാണ് പ്രൊഫസർ പണ്ഡിറ്റ് അധികാരമേറ്റത്. തന്റെ ഭരണത്തിന്റെ തുടക്കത്തിൽ ഭാഷാപരമായ പരിഷ്കരണം അവർ ആരംഭിക്കുകയും – ലിംഗസമത്വത്തിനു അനുയോജ്യമായ സർവ്വനാമങ്ങളുടെ ഉപയോഗം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്തു.
2022 ൽ ഡോ. ബി.ആർ. അംബേദ്കർ പ്രഭാഷണ പരമ്പരയ്ക്കിടെ, ഔദ്യോഗിക ആശയവിനിമയങ്ങളിൽ പോലും പുരുഷ സർവ്വനാമങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് പരാമർശിക്കുന്നതിലെ അസ്വസ്ഥത അവര് ചൂണ്ടിക്കാട്ടുകയും ‘കുലപതി’ എന്നതിന് പകരം ‘കുലഗുരു’ എന്ന വാക്ക് ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നു.
ജെ.എൻ.യുവിന്റെ ഈ നടപടി വിശാലമായ ഒരു ദേശീയ പ്രവണതയുടെ ഭാഗമാണ്. ഈ വർഷം ഫെബ്രുവരിയിൽ, രാജസ്ഥാൻ സർക്കാർ രാജസ്ഥാൻ സർവകലാശാലകളുടെ നിയമ ഭേദഗതി ബിൽ അവതരിപ്പിച്ചിരുന്നു, ‘കുലപതി’, ‘പ്രതികുലപതി’ എന്നിവയ്ക്ക് പകരം ‘കുലഗുരു’, ‘പ്രതികുലഗുരു’ എന്നിവ ഉപയോഗിക്കാൻ നിർദ്ദേശിച്ച ബിൽ മാർച്ചിൽ പാസാക്കി.
അതുപോലെ, ലിംഗസമത്വത്തിനും അക്കാദമിക് മേഖലയിലെ സാംസ്കാരിക പുനരുജ്ജീവനത്തിനുമുള്ള സംസ്ഥാനത്തിന്റെ പ്രതിബദ്ധത വീണ്ടും ഉറപ്പിച്ചുകൊണ്ട്, 2024 ജൂലൈയിൽ ‘കുലഗുരു’ എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാനുള്ള തീരുമാനം മധ്യപ്രദേശ് സര്ക്കാരും അംഗീകരിച്ചിരുന്നു.
ചില വിമർശകർ ഈ മാറ്റത്തെ പ്രതീകാത്മകമായി തള്ളിക്കളയുമ്പോൾ, ഭാരതത്തിന്റെ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസത്തെ വളരെക്കാലമായി രൂപപ്പെടുത്തിയ കൊളോണിയൽ, പുരുഷാധിപത്യ പാരമ്പര്യങ്ങളെ വെല്ലുവിളിക്കുന്ന ഒരു ബോധപൂർവമായ പ്രത്യയശാസ്ത്ര നടപടിയാണിതെന്ന് പിന്തുണയ്ക്കുന്നവർ വാദിക്കുന്നു.
ഈ ധീരമായ നീക്കത്തിലൂടെ, പ്രൊഫസർ Santishree Dhulipudi Panditന്റെ കീഴിലുള്ള JNU ഒരു പദവിയുടെ പേര് മാറ്റുക മാത്രമല്ല, ഭാരതത്തിലെ academic നേതൃത്വത്തെ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന തത്വങ്ങളെ തന്നെ പുനർനിർവചിക്കുകയാണ്.